Albanlar haqqında daha bir araşdırma

Rus və sovet etnoqrafı Jdanko özünün qaraqalpaqların tarixi etnoqrafiyasına həsr etdiyi kitabda albanların qaraqalpaqların soyunda iştirak etdiyini bildirib.Karmışeva albanların özbəklərin etnogenezində rol oynadığını yazmışdır. Eyni zamanda qazaxların Böyük Juz tayfaları arasında, hətta türkmənlərin, qırğızların içində belə alban adlı türk boyu var. Albanların erkən orta əsrlərdən etibarən Xəzərin digər tayına, Türküstan tərəflərə yayıldığını demək olar. Qədim albanların adı bu gün Quba rayonumuzun “Alpan” kəndinin adında yaşamaqdadır. Həmçinin bu kəndin sakinləri türkdür və Azərbaycan türkcəsində danışırlar. Bundan əlavə “Qorqud Ata” dastanında Salur Qazan Xan haqqında işlənən “alpanlar başı ”ifadəsində alpanların albanlar olduğu iddia edilir. Türkcə Alp (cəsur, igid), an isə ölkə mənasında işlənilir, yəni igidlər ölkəsi deməkdir. Albanların çar [bu arada çar sözü türkmənşəli sər – hökmdar anlamındadır və slavyanlar, gürcülər bu adı qıpçaqlardan mənimsəmişlər] adlarına nəzər yetirək :

1.Aran (türkcə ərən – qoçaq, cəsur)

2.Oroys (Altın Orda xanı Urus Xanın adı ilə eyniləşdirmək olar)

3. Zober (Sak çarı Sabar, bulqar çarı Sabar, kutriqur tayfasının xanı Zaberxanın adı ilə eynidir).

Qafqaz Albaniyasında əhalinin çox hissəni türk tayfaları təşkil edirdi (uti, qarqar, kaspi, abdal, sisak, gögər, amazon, dondar, gəncək, massaget, sadak, hun, suvar, kəngər, barsil, bulqar, peçeneq və s.) Həmçinin bəzi rus arxeoloqları Qarabağda alban heykəllərinin bir sıra əlamətlərini Orta Asiyanın erkən dəmir dövrünə aid heykəltaraşlıq abidələrinə oxşadığını qeyd etmişdir. Qarabağ heykəlləri hörüklü saça malik kişi təsvirləridir. Qədim yunan müəllifi Lukianın məlumatına görə, uzun saç saxlamaq xarakterik idi. Prototürk lullubilərin uzun saç saxlamaqları onların daş üzərindəki təsvirlərindən məlumdur. Xəzər, peçeneq, oğuz və bir çox türk tayfalarının kişiləri də uzun,hörüklü saç saxlayıblar.“Əbədi yaşar” mənasına gələn qədim türkcə bəngü sözü qıpçaq soylu azər(alban) türklərində vəngü/vəng kimi tələffüz olunmuşdur. Göytürk yazılı daş abidələrində bəngü – daş deyildiyi kimi, Azərbaycanda xristian türklər məbədlərini Xuda-vəng, Qıpçaq-vəng, Saqa-vəng adlandırmışlar. Albanlar türk mənşəli idilər !!!

Said Pirjanov

 407 Ümumi baxış,  6 Bu gün